Arapçadan Türkçemize giren Cumhuriyet kelimesi: “Halkın, egemenliği elinde tuttuğu ve belli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı bir devlet biçimi.” olarak tanımlanır.
Cumhuriyet aynı zamanda bir demokrasi biçimidir. Demokrasiyle yönetilen her ülkede devlet biçimi olarak Cumhuriyetin geçerli olduğu söylenemez. Örneğin İngiltere krallıkla idare edilir. Buna rağmen İngiltere demokrasinin beşiği olarak bilinir.
Türkiye’de ise padişahlıkla idare edilen Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasından sonra 1923 yılında Atatürk tarafından Cumhuriyet kurulmuştur. Çünkü insan onuruna en çok yaraşan, egemenliği hiçbir şart tanımadan millete veren, ülkenin yönetiminde doğrudan doğruya halkı söz sahibi yapan idare şekli Cumhuriyet idaresidir.
Tarih boyunca mutlakıyetle idare edilen Türklerde kurultayların ve danışma meclislerinin olması Cumhuriyete yakın bir idare şekli sayılabilir. Eski Türklerde fermanlar Hakan ve Hatunun emri gereğince diye yazılırdı, aksi takdirde o ferman hükümleri halk tarafından yerine getirilmezdi.
Cumhuriyetin kurucusu Atatürk, Cumhuriyeti Türk Milletinin onuruna en uygun yönetim biçimi olarak görmüş ve değerlendirmiştir. Çünkü Cumhuriyet halkın halk tarafından yönetilmesidir. Bu yönetimde egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir.
Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı İmparatorluğu savaş sonrasında toprakları işgal edilmiş, arkasından İstiklal Savaşına girmiş, zaferle sonuçlanan bu savaşın arkasından Türk Milletine layık en uygun idare şekli olan Cumhuriyet kurulmuştu. Binbir meşakkatle kurulan bu Cumhuriyeti yaşatmak top yekûn Türk Milletinin görevi olmalıdır. Hepimiz Cumhuriyeti yaşatmak için var gücümüzle çalışmalıyız. Aksi takdirde Devlet Yönetimi bazı karanlık güçlerin eline geçebilir. Demokratik, laik Cumhuriyet ilkelerine bağlı kalarak Türkiye’mizi çağlar üzerinden sıçratıp çağdaş uygarlık düzeyine çıkartmamız gerekir.
Satırlarımızı Atatürk’ün 15 Ekim 1925 tarihinde söylediği şu güzel sözle sonlandıralım.
“Cumhuriyet fazilet ve ahlaka müstenit bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir. Sultanlık korku ve tehdide müstenit bir idaredir. Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuskar insanlar yetiştirir, sultanlık korkuya, tehdide müstenit olduğu için, korkak, zelil, tembel, rezil insanlar yetiştirir.”
CUMHURİYET
Vatan, millet sevgisi kalbimize doldukça
Bölünmez ve yıkılmaz kurulan bu son Devlet
Sen de yaşayacaksın bu dünya var oldukça
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Rejimlerin içinde en son seni seçmişiz
Verdiğin mutluluktan kendimizden geçmişiz
Biz seni yaşatmağa milletçe ant içmişiz
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Türk milli varlığını anbean pekiştirdin
Demokratik rejimi durmadan geliştirdin
Erdemli ve namuslu insanlar yetiştirdin
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Milletçe çalışırsak hiç düşmeyiz darlığa
Yeryüzünde gerek yok şiddet ve barbarlığa
Seninle ulaşırız biz çağdaş uygarlığa
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Ülkümüz ilerlemek hem ilimde hem fende
Hep laik kalacağız can durdukça bu tende
Demokrasinin bütün özellikleri sende
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Milletimin üstüne bulunamaz mertlikte
Yaşamak istiyoruz sonsuza dek dirlikte
Kadını ve erkeği, gençliğiyle birlikte
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Oğuzhan’dan bu yana yiğitlik var şanında
Asalet ve soyluluk Milletimin kanında
Türk’ü, Kürt’ü, Çerkez’i hepsi senin yanında
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
İşgal oldu ülkemiz için için ağladık
Karşı geldik düşmanın ciğerini dağladık
Barışı ve birliği biz seninle sağladık
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet
Harplere girdik, çıktık; ecel şerbeti içtik
Diktatörlüğü yıkıp demokrasiye geçtik
En iyi sensin diye milletçe seni seçtik
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Ülkemden düşmanları bu millet atmadı mı?
Atatürk’ün sözünü tüm gençlik tutmadı mı?
Millet demokrasiyi seninle tatmadı mı?
Sonsuza dek yaşasın, yaşasın Cumhuriyet.
Şükrü ÖKSÜZ
News
